Hoe zit het met copyright op je foto's

Hallo abonnee,

Momenteel loopt Janoux Cremer stage bij mij. Ik heb haar gevraagd een blog te schrijven over copyright. Hieronder vind je haar tips over hoe je je foto's kunt beschermen tegen gebruik zonder jouw toestemming, of zo je wil, tegen misbruik ;-). Het is een heel lang en leerzaam verhaal geworden, een zogenaamd "masterblog", doe er je voordeel mee!

Verder in deze nieuwsbrief, welke cursussen en workshops staan op stapel? Om daar gelijk maar mee te beginnen:

In januari starten we met de beginnerscursus, de vakgroep en is er de workshop "Be creative". Deze zitten allemaal vol.

Op zaterdag 24 maart start de fotografiecursus voor gevorderden, daar zijn nog 2 plaatsen vrij.

Op 10 maart: de vernieuwde workshop rook en plons. De meest populaire opstellingen en oefeningen samengevoegd in één workshop! Wil je op een speelse manier leren hoe een flitser werkt (bij mij te leen), dan is dit je kans!

Op 14 april gaan we aan de slag met kustfotografie met lange sluitertijden. Een gezellige en leerzame workshop die jarenlang een groot succes was in Zeeland, en die we nu dichter bij huis geven, op Urk namelijk (wellicht in combinatie met een andere locatie).

In mei gaan we weer richting voorjaar, mooi weer voor de volgende twee workshops: portretfotografie en Be Creative van Arno de Bruijn.

In de workshop portretfotografie gaan we aan de slag met reportageflitsers, studioflitsers, ledlampen en natuurlijk licht. Hoe combineer je dat tot een mooie foto zoals hieronder?

In de workshop Be Creative leer je hoe op een creatieve manier je reportageflitser in te zetten.Iets waar Arno een meester in is ;-).

Genoeg te doen en te leren dus voor de zomervakantie weer van start gaat. Zodat je tijdens die vakantie niet wéér net die mooie plaatjes mist.....

Copyright

Okee, de beloofde tips over copyright dan. Wat heeft mijn stagiaire voor jullie in petto?

Er zijn verschillende methoden om fotodiefstal te voorkomen. De ene methode werkt beter dan de andere. Ze zal de meest gebruikte hieronder beschrijven.

Copyrightstempel/watermerk
Een copyrightstempel of watermerk is een logo of tekst die fotografen op hun foto’s plaatsen om aan te geven door wie die foto gemaakt is. Meestal wordt een copyrightstempel geplaatst op een deel van de foto dat niet zo interessant is, bijvoorbeeld links- of rechtsonder. Het nadeel hiervan is dat dit door kwaadwillenden gemakkelijk van de foto afgesneden kan worden.

Om dat te voorkomen kun je het watermerk ook midden op de foto plaatsen. Hier wordt vaak het belangrijkste deel van je foto weergeven. Alleen wordt je foto er dan natuurlijk niet mooier op. Je moet dus kiezen tussen een risico nemen of een foto met een duidelijk zichtbaar, ontsierend, watermerk op bijvoorbeeld Facebook te plaatsen.

Het toevoegen van een watermerk is simpel. Je kan het in Photoshop doen, maar er zijn ook andere programma’s voor, bijvoorbeeld www.watermark.ws. In Photoshop doe je het als volgt:

1. Open een afbeelding en maak een nieuwe lege transparante laag aan.

2. Ga naar de gereedschapsbalk en kies voor Aangepaste vormen.

3. In de optiebalk kies je voor vullen met pixels. ↑
4. Als je in de optiebalk naar rechts gaat, vind je bij Vorm het copyright symbool. Zorg ervoor dat je voorgrondkleur zwart is.
5. Als je nu met je muis naar je afbeelding gaat, kun je het symbool toevoegen. Houdt de shift toets ingedrukt om de verhouding te behouden.
6. Selecteer het gereedschap Horizontale tekst. Typ nu de overige copyrightinformatie, bijvoorbeeld je naam of je bedrijfsnaam.
7. De twee lagen die je nu hebt gemaakt ga je samenvoegen. Ga in het palet Lagen op de bovenste laag staan en kies voor Laag, Verenigen; omlaag laag.
8. Zet nu je achtergrondlaag uit, zodat deze onzichtbaar wordt. Dit doe je door op het oogje ervoor te klikken.
9. Trek met het Rechthoekig selectiegereedschap een selectiekader om het copyrightstempel.
10. Ga dan naar Bewerken -> Voorinstelling penseel definiëren, geef je watermerk een naam en sla hem op.
11.Je watermerk is nu opgeslagen in het palet Penselen, helemaal onderaan.

Je kunt hem nu op elke foto zetten. Het is handig om eerst een nieuwe laag aan te maken. Je kunt dan de dekking nog aanpassen. Ook kun je de copyrightstempel een andere kleur geven en de grootte aanpassen. Hieronder zie je de stempel op twee verschillende manieren.

Onzichtbaar watermerk
Als bovenstaande idee je niet erg aanspreekt, kun je ook kiezen voor een onzichtbaar watermerk. Met een gratis programma, genaamd IIC Publisher, kun je je gegevens in je foto’s verstoppen. Het invullen van je gegevens gaat als volgt:
1  Open een afbeelding: File -> Open image
2  Kies voor Cards -> Copyright card
3  Nu kun je de copyright, je gegevens, je eventuele website en mailadres invullen.
4  Vervolgens vink je ‘include this card’ aan.
5  Klik op OK en sla de foto op met File -> Save image with cards as

Fotodieven kunnen niet zien dat er copyright gegevens op de foto zijn gezet. Maar als je als fotograaf de foto opent in het programma, kun je aantonen dat de foto door jou gemaakt is en niet door de fotodief.

Bestandsinfo
Als je je foto wilt laten zoals hij is, zonder iets toe te voegen, kun je in o.a. Photoshop en Bridge je eigen gegevens toevoegen. Dit worden ook wel de IPTC- of metagegevens genoemd.

Daarvoor ga je in Photoshop naar Bestand -> Bestandsinfo. Je kunt dan bij verschillende tabbladen (Standaard en IPTC) je gegevens invullen, waarvan dit de belangrijkste zijn: copyrightstatus, kennisgeving van copyright, URL van copyrightinformatie. Je vult dan het volgende in:
1.  Copyrightstatus:   beschermd door copyright
2.  Kennisgeving van copyright:      je naam en je emailadres
3.  URL van copyrightinformatie:     je website (optioneel)

Door het toevoegen van je e-mailadres bij “kennisgeving” kunnen mensen je bereiken om toestemming te vragen voor het gebruik van je foto.

In Bridge kun je een sjabloon maken van deze gegevens, zodat je ze telkens opnieuw kunt toevoegen aan je foto’s. Je gaat naar Extra -> Sjabloon metagegevens maken. Je kunt hier nu de gegevens toevoegen. De belangrijkste zijn natuurlijk weer die van de copyright.

Om dit nu toe te voegen aan je andere foto’s, moet je het sjabloon opslaan. Je kan het een naam geven, zodat je gemakkelijk kan terug vinden welke je moet gebruiken.

Om het toe te voegen aan je foto’s, ga je naar Extra -> Metagegevens toevoegen. Je aangemaakte sjabloon staat er nu tussen en kan toegevoegd worden aan je foto’s.

Als een gebruiker van je foto de foto opent in een beeldbewerkings-programma komt een © voor de titel te staan. Bij de metagegevens kunnen ze je naam vinden.

Het niet de meest affctieve methode om te gebruiken. De kwaadwillende fotodief kan je gegevens namelijk gemakkelijk veranderen…..

Lage resolutie
Nog een manier om je foto’s te beschermen is het gebruik van een lage resolutie. Als je je foto alleen als voorvertoning wilt gebruiken op een website, heb je geen hoge resolutie nodig. Een formaat van 1200x800 met een resolutie van 72 pixels per inch (ppi) is meestal genoeg voor een foto op het internet. Met een resolutie van 72 ppi kun je de foto niet afdrukken of vergroten, omdat de foto dan korrelig en onbruikbaar is.

Natuurlijk kan de foto hiermee nog wel steeds op internet verspreid worden. De fotodief kan de foto op zijn eigen website delen en zeggen dat hij de foto gemaakt heeft.

Rechtermuisklik beveiliging
Een andere mogelijkheid om te voorkomen dat mensen er vandoor gaan met je foto’s is het blokkeren van de rechtermuisknop. De fotodieven kunnen de foto dan niet downloaden. Als zij met hun rechtermuisknop op de foto klikken, krijgen ze een melding (zie afbeelding)

Om zo’n code te plaatsen heb je wel wat kennis nodig over html. Maar je kunt het natuurlijk ook door je webbouwer laten doen.

Foto’s verknippen
Het verknippen van een foto kan ook diefstal tegen gaan. Bij deze methode knip je je foto in verschillende stukjes. Je kunt de stukjes later weer aan elkaar plakken. Als iemand dan de foto probeert te downloaden, downloadt hij maar een klein deel van de foto. Je kan een foto in stukjes hakken in Photoshop, maar er zijn ook andere programma’s voor, zoals TileMage Image Splitter.

Je kunt met dit programma kiezen in hoeveel stukjes je jouw foto wilt knippen. Ik heb het programma natuurlijk zelf ook uitgeprobeerd. Ik raad iedereen aan om eerst de handleiding te lezen, anders zie je door de bomen het bos niet meer. Toen ik dat gedaan had, had ik al snel een foto in 64 stukjes gehakt. Niemand heeft zin om 64 stukjes van een foto weer aan elkaar te puzzelen....

De fotodief zal dan snel op zoek gaan naar een andere afbeelding. Natuurlijk kan hij of zij nog wel een print-screen maken. Dat is dan weer een nadeel van deze methode. Maar dit geldt voor alle methodes waarbij je het copyright niet op de foto zelf zet.

Transparante GIF
Met een transparante GIF over je foto heen, downloadt de fotodief niet de echte afbeelding maar een leeg bestandje. Hiervoor maak je eerst een klein transparant bestand van bijvoorbeeld 8 bij 8 pixels. Deze sla je op als gif-formaat. Daarna geef je in een HTML-code aan dat het gif-bestandje over elke foto moet worden gelegd. Dit kun je ook je webbouwer laten doen.

Het is dan voor een dief niet mogelijk om de echte afbeelding op te slaan. Wel kan een fotodief hier, net als bij de rechtermuisknop en het verknippen, weer een print-screen maken.

Beveiligen met een wachtwoord
Als je wilt dat je foto’s alleen zichtbaar zijn voor bepaalde groepen, zoals je familie en vrienden, kun je een webpagina beveiligen met en wachtwoord.
Je hebt websites waarbij je foto’s kunt uploaden en kunt kiezen voor openbaar of privé. Een voorbeeld hiervan is de Zoom Gallery.

Hier kun je jouw foto’s uploaden en dus aangeven wie de foto mag zien. Als je kiest voor privé, krijg je een link naar de door jou geplaatste foto. Je kunt deze link dan door sturen naar familie en vrienden.

De Zoom Gallery toont je geplaatste foto’s wel als miniatuur op de website. Maar als er op de foto geklikt wordt, staat er dat het een beschermde afbeelding is. Zo voorkom je dat onbekende mensen er met je foto vandoor gaan, terwijl je wel de foto’s kunt laten zien aan een door jou gekozen publiek.

Flash-galerieën
In plaats van je foto’s op een normale manier weer te geven op je website, kun je ook flash-galerieën gebruiken. Dit is een animatiefilmpje dat is opgeslagen als swf-bestand waarin de afbeeldingen te zien zijn. Het wordt voor een fotodief dan lastig om uit zo’n filmpje individuele foto’s te halen.
Je kunt flash-galerieën samenstellen met bijvoorbeeld Lightroom of Photoshop (Elements). Ze zijn veilig en verlopen ook soepel.

Er zijn wel nadelen aan het gebruik van Flash-galerieën verbonden. Het duurt langer om een flash-galerie te laden, waardoor mensen sneller afhaken om verder te kijken op je website. Door de lange laadtijd zal je website ook lager scoren op Google en dus minder vindbaar zijn.

Daarnaast is er een plug-in nodig om flash te bekijken. Niet iedereen heeft deze en niet iedereen wil deze downloaden. Ook kunnen mobiele telefoons vaak geen flash-galerie lezen, terwijl er ontzettend veel mensen via hun mobiel op het internet zoeken.

Hoe weet je als fotograaf dat je foto gestolen is?
Om er achter te komen of je foto’s worden gebruikt door anderen, kun je naar je eigen foto zoeken op het internet. Dit kun je op verschillende manieren doen.

De eerste mogelijkheid is simpel en snel, via Google.
1. Je gaat naar google afbeeldingen.
2. In de balk, waar je kunt zoeken, staat een camera icoontje. Hier klik je op.
3. Je krijgt dan twee opties: paste image URL of upload an image.
4. Dan kies je voor upload an image -> bestand kiezen.

Nu kun je zien of de afbeelding op een andere site staat, zonder dat daar toestemming voor is. Zo niet, dan is er niets aan de hand. Zo wel, dan moet je bedenken of je er werk van wilt maken, en zo ja, hoe dan?

Naast Google, heb je ook andere websites, waarmee je je foto's op kunt zoeken zoals TinEye. Ook op deze website kun je kiezen om een afbeelding te openen of een URL toevoegen. Toen ik dit deed met de foto van de plonzende tomaten die ik ook heb gebruikt in Google Images, kreeg ik geen resultaten. Ook niet de website www.stapfoto.nl van Liesbeth, waar de foto toch echt op staat.

Ik heb het natuurlijk met nog veel meer foto’s uitgeprobeerd. Sommige foto’s die op de website van Stapfoto staan werden wel, andere werden niet gevonden. Conclusie: zoeken in Google werkt beter!

Wat te doen bij misbruik?
Als je er achter bent gekomen dat je foto wordt gebruikt zonder toestemming, moet je bewijs verzamelen. Zonder bewijs heb je geen recht van spreken. Maak dus een print screen van de webpagina waar je je foto op ziet staan, inclusief de datum.

Nadat je bewijs gevonden hebt, is het handig om bij jezelf na te gaan wat je wilt bereiken. Wil je er alleen voor zorgen dat de foto wordt weggehaald, wil je dat de fotodief je het gebruikelijke tarief voor de foto betaalt, of wil je een boete geven zodat die persoon niet opnieuw de fout in gaat?

Als je kiest voor het sturen van een factuur inclusief boete, bedraagt het totaalbedrag meestal drie maal het gebruikelijke tarief. Een informatief filmpje hierover is dat van de rijdende rechter.

Neem contact met de fotodief op. Liefst eerst telefonisch. Dat werkt vaak beter dan via de email. Bevestig het telefoongesprek daarna wel via de mail. Mocht het tot een conflict komen, dan heb je in ieder geval een schriftelijk bewijs. Neem in die email een reactietermijn op.

Krijg je geen reactie? Dan stuur je een herinnering. Nog geen reactie? Stuur dan bijvoorbeeld een waarschuwing dat je de zaak uit handen gaat geven.

Krijg je wel een reactie? Dan kun je proberen tot een oplossing te komen die voor beide partijen acceptabel is. Maar uiteindelijk is de fotograaf degene die recht van spreken heeft en dus mag bepalen wat er moet gebeuren.

Wanneer heb je als fotograaf auteursrecht op je foto?
Kort geleden heeft de rechter een uitspraak gedaan over het auteursrecht op een foto. Het is namelijk niet zo dat de maker van een foto altijd het auteursrecht heeft!

De gemaakte foto moet namelijk een “eigen, oorspronkelijk karakter en een persoonlijk stempel van de maker” hebben. Dit betekent dat het werk geen copy mag zijn van het werk van iemand anders. Je moet als fotograaf creatieve keuzes maken. Je kunt bijvoorbeeld spelen met de belichting, scherpte en composite.

PS: 70 jaar na je overlijden vervalt je auteursrecht. Erfgenamen kunnen er dan geen beroep meer op doen.