Al 150 jaar impressionisme... Impressionistische fotografie, d.m.v. technieken als ICM, multi-exposure en selectieve focus, is een populaire stroming binnen de (natuur)fotografie. Maar is het nieuw? Nee dus…. Al in 1874 werd voor het eerst gesproken over impressionisme in een resensie over een schilderij van Monet: “impression sunrise” (zie afbeelding hieronder). De term pastte in de picturalistische stijl die duurde tot ca. 1910.

Hoe deed men dit? Impressionistische kunstenaars, zowel schilders als fotografen, willen een 'impressie' geven van hoe het licht, de atmosfeer, het object of het landschap er uitzien. Het gedetailleerd en scherp weergeven van de werkelijkheid is niet het doel. Wel het overbrengen van de sfeer van een voorbijgaand moment. Om het gewenste effect te bereiken werden onder andere softfocus-technieken gebruikt, met speciale filters en lenzen. Ook ongebruikelijke composities, bewegingsonscherpte (ICM), multi-exposure en manipulaties in de doka werden regelmatig toegepast. De camera werd gezien als schilderskwast.  Voorbeelden van foto’s uit de tijd van het impressionisme vind je o.a. in het tijdschrift Camera Work. Een voorbeeld van een foto die gepubliceerd werd in dit tijdschrift is de bekende gomdruk van Robert Demachy (Toucques Valley, 1906).

Dubbelopnames Naast ICM, ontstond dus ook de techniek van het maken van meerdere foto’s over elkaar heen al aan het eind van de 19e eeuw. In de tijd dat ik zelf nog met een analoge camera werkte, zo’n 20 jaar geleden dus, maakte je zo'n dubbelopname door het filmpje niet door te spoelen. Zo maakte je twee opnames op hetzelfde stukje film. Dat was echt gokwerk. Pas twee weken later was de film ontwikkeld en zag ik bijvoorbeeld onderstaand resultaat. Hoeveel makkelijker hebben we het dan nu! We zien nu zelfs de al gemaakte foto over de nog te maken foto heen, zodat we de beelden heel precies over elkaar heen kunnen leggen tijdens het maken van een dubbelopname.

Mogelijkheden Wil je ook aan de slag met multi exposure? Experimenteer dan vooral veel. Probeer alle mogelijkheden uit. Welke combinatie geeft het beste jouw gevoel weer? Een onscherpe foto met een scherpe foto Een ICM-foto met een scherpe foto Een foto met een warme en een foto met een koele witbalans Een overbelichte/lichte foto over een donkere foto Met een andere blendmode Een foto gemaakt met de camera horizontaal en een met de camera verticaal Een foto van een onderwerp met een foto van een textuur De mogelijkheden zijn echt eindeloos! Inspiratie nodig? Onder andere de sfeervolle schilderijen van Renoir zijn voor mij een grote inspiratiebron voor mijn multi-exposure foto’s. Hij is een tijd- en stijlgenoot van Monet.

Inspiratie Kijk dus niet alleen naar andere fotografen, maar ook, en vooral, naar de schilders uit de tijd van het picturalisme en impressionisme. En vergeet de schilders uit de stroming pointillisme niet, een stroming die opkwam aan het eind van het impressionisme. Camille Pissarro is van deze schilders:

Eigen stijl ontwikkelen Veel cursisten willen een ‘eigen stijl’ ontwikkelen. Ik kan me geen betere manier voorstellen dan dit te doen door het vastleggen van een impressie van wat jij op dat moment zag en ervaarde. Door de sfeer die jij waarnam in een beeld te vangen. Jouw beleving en interpretatie zijn immers uniek.  Hieronder een voorbeeld van een foto die ik maakte tijdens de laatste mistige dag vorige week. Een combinatie van multi-exposure en ICM. Het geeft mijn ervaring op dit bospad weer, geen ander die dit zo vast zal leggen. Omdat die ander er een heel andere beleving bij heeft. Ik vind mist prachtig en voel geborgenheid in die kleine wereld. Terwijl ik anderen vooral hoorde mopperen over die “sombere dagen”. Zij zullen dus een totaal andere foto maken.

Een stap voorwaarts Wil je een vliegende start maken of, als je al wat geoefend hebt, een flinke stap voorwaarts maken in de wereld van impressionistische fotografie? Dat kan! Op 10 mei staat namelijk de workshop ICM gecombineerd met multi-exposure gepland. En op 17 mei de uitgebreide ICM workshop. Wat is het verschil tussen beide workshops? De tijd die we op 10 mei aan multi-exposure besteden, besteden we 17 mei aan meer geavanceerde ICM-technieken. Houd je wel van creativiteit maar niet van ICM en multi-exposure, dan is er voor jou op 12 april de workshop “proeverij creatieve technieken”. We gaan dan aan de slag met creatieve experimenten als (figuurtjes-)bokeh, lightpainting (maar dan anders…), silhouetten, vuur, kraaltjes, kerstslingers en doorschijnende materialen. En vers van de pers: we gaan tijdens deze workshop ook aan de slag met imagetransfers. Dat wil zeggen het overbrengen van je foto op een stukje karton, hout, glas, metaal, etc. Zodat je eindelijk eens iets leuks kunt gaan doen met al die foto's die op je harde schijf staan.... Onderstaande foto die een 1x.com award kreeg is een voorbeeld van zo'n imagetransfer.  Kortom: de eerste workshops voor 2025 staat weer gepland. Allemaal workshops waar je met een geheugenkaart vol inspiratie weer naar huis gaat!

Hartelijke groet,  Liesbeth van Asselt